با بسته شدن صندوقهای رایگیری و شمارش بیش از ۹۰ درصد آرای انتخابات ریاستجمهوری ترکیه، رهبران حزب حاکم ترکیه و اپوزیسیون آن، هر دو ادعای پیشتازی در یکی از حساسترین انتخابات تاریخ این کشور را دارند. رجب طیب اردوغان، رئیسجمهوری کنونی بامداد دوشنبه ۲۵ اردیبهشت، در بالکن مقر حزب عدالت و توسعه در آنکارا به قلیچدار اوغلو که ساعتی قبل سخنرانی کرده و از پیشتاری سخن گفته بود کنایه زد که «یکی در آشپزخانه و دیگری در بالکن است» و گوی سبقت در دست او است. رهبر اپوزیسیون ترکیه هم به طعنه گفت، «انتخابات در بالکن پیروز نمیشود.» انتخاباتی که میتواند فراتر از مرزهای ترکیه پیامدهای ژئوپولتیکی برای خاورمیانه، اوکراین و پیمان آتلانتیک شمالی داشته باشد و برخی امیدوارند بتواند به معنی پایان عصر ۲۰ ساله اردوغان باشد.
این انتخابات نه تنها رهبر آینده ترکیه، کشوری ۸۵ میلیون نفری و عضو ناتو را تعیین میکند، که نقش مهمی در گام برداشتن ترکیه در مسیری سکولار و دمکراتیک دارد و بر بحران هزینههای زندگی در ترکیه، روابط با روسیه، خاورمیانه و غرب تاثیرگذار است.
قلیچداراوغلو در نخستین سخنرانی پس از بسته شدن صندوقها مدعی شد که حزب تحت رهبری اردوغان با شمارش بیش از هزار صندوق مخالفت کرده است. او در عین حال با اشاره به احتمال کشیده شدن انتخابات به دور دوم گفت که «ما قطعا پیروز دور دوم خواهیم بود».
ساعتی بعد رجب طیب اردوغان در بالکن مقر حزب عدالت و توسعه در آنکارا حضور یافت و برای هوادارانش سخنرانی کرد. اردوغان مدعی شد که «اگرچه نتایج هنوز نهایی نشده است اما ما تا حد زیادی پیشتازیم.» او به سخنرانیهای قلیچدار اوغلو در آشپزخانه اشاره کرد و گفت: «یکی در آشپزخانه است و ما در بالکنایم.»
قلیچدار اوغلو هم در بیانیهای که ۳ بامداد دوشنبه منتشر شد، با کنایه به اردوغان گفت: «انتخابات در بالکن پیروز نمیشود.»
همزمان هواداران هر دو حزب در خیابانها در حال شادی و جشن گرفتن پیروزیاند.
باوجود ادعای پیشتازی هر دو نامزد انتخابات ریاستجمهوری ترکیه، نه رجب طیب اردوغان، رئیسجمهوری کنونی و نه کمال قلیچدار اوغلو، رقیب او و رهبر اپوزیسیون، هنوز نتوانستهاند اکثریت آرا را در انتخاباتی که روز یکشنبه ۱۴ مه (۲۴ اردیبهشت) برگزار شد، بهدست آورند.
نتایج اولیه از آنادولو، خبرگزاری دولتی ترکیه حاکی از آن است که با شمارش ۹۶ درصد آرا، اردوغان با ۴۹.۴۴ درصد آرا چند درصد بیش از کمال قیلچدار اوغلو (۴۴.۸۶ درصد) رای دارد. یک نتیجه دیگر که آکنا AKNA، منتشر کرده است، حاکی از آن است که با شمارش ۹۹ درصد آرا، اردوغان ۴۹.۲۶ درصد ارا و قلیچدار اوغلو، ۴۵.۰۴ درصد آرا را به دست آورده است. شورای عالی انتخابات ترکیه هم میگوید با شمارش ۹۱.۹۳ درصد آرا، اردوغان ۴۹.۴۹ درصد آرا و رقیب او هم ۴۴.۷۹ درصد آرا را به دست آورده است.
باتوجه به اینکه هنوز هیچ یک از نامزدها بیش از ۵۰ درصد آرا را به دست نیاوردهاند، احتمال کشیده شدن انتخابات به دور دوم وجود دارد که زمان آن ۲۸ مه خواهد بود. در این صورت دو هفته پیش رو با تنشهای زیادی برای اقتصاد و سیاست ترکیه همراه خواهد بود و برخی کارشناسان فراز و فرودهای بسیار در زمینه ارزش لیر را پیشبینی میکنند.
اردوغان امیدوار است از این انتخابات برای افزایش قدرت خود و تثبیت نفوذ در اکثریت پارلمان استفاده کند.
هرچند نظرسنجیها پیش از برگزاری انتخابات نشان میداد قلیچدار اوغلو که رهبر ائتلافی از شش حزب اپوزیسیون است، اندکی پیشتاز است و یک نظرسنجی نیز آرای او را بالای ۵۰ درصد ارزیابی میکرد، او هنوز با به دست آوردن اکثریت آرا فاصله زیادی دارد.
برخی بر این باورند که کشیده شدن انتخابات به دور دوم میتواند برای اردوغان مزیت باشد چون او در مقایسه با ائتلاف اپوزیسیون در دور نخست بهتر عمل کرده است.
بسیاری این انتخابات را مهمترین انتخابات قرن اخیر ترکیه میدانند که خارج از مرزهای این کشور تاثیرگذار است.
به گزارش رویترز، شکست اردوغان که متحد ولادیمیر پوتین، رئیسجمهوری روسیه بهشمار میرود میتواند برای کرملین ناخوشایند و برای کاخ سفید و بسیاری از پایتختهای اروپایی و خاورمیانه که روابط متشنجی با اردوغان دارند، خوشایند باشد.
رویترز میگوید هرچند طولانیمدتترین رئیسجمهوری ترکیه این کشور عضو ناتو را به یک بازیگر جهانی تبدیل کرد، ابرپروژههایی مانند فرودگاه بینالمللی و پلهای جدید را اجرا کرد و صنعت تسلیحاتی پدید آورد، در عرصه اقتصاد داخلی با کاهش نرخ بهرهها، هزینههای زندگی و نرخ تورم را افزایش داد. یکی دیگر از عوامل نارضایتی مردم هم عملکرد کند دولت اردوغان در مواجهه با پیامدهای زلزله اخیر است که بیش از ۵۰ هزار کشته بر جای گذاشت.
برخی نگرانند که پیروزی دوباره اردوغان ۶۹ ساله در انتخابات او را خودمختارتر کند.
در مقابل قلیچدار اوغلو وعده دمکراسی پس از سالها سرکوب و احیای اقتصادی را داده است. او میگوید که میخواهد موسسههایی که تحت خودمختاری اردوغان قدرت خود را از دست دادند را دوباره احیا کند و روابط با غرب را بازسازی کند.
آزادی هزاران زندانی سیاسی از دیگر وعدههای انتخاباتی او است.
روز یکشنبه، رایدهندگان در ترکیه علاوه بر انتخابات ریاستجمهوری، در انتخابات پارلمانی هم شرکت کردند. حزب اتحاد خلق به رهبری حزب عدالت و توسعه اردوغان، حزب راستگرای جنبش ملی و سایر گروهها عملکرد بهتر از انتظاری داشتند و به سوی اکثریت پیش میروند.
به گزارش رویترز، با شمارش ۹۳ درصد آرا، انتظار میرود حزب اتحاد خلق اردوغان ۳۲۴ کرسی از ۶۰۰ کرسی مجلس و شش حزب اپوزیسیون شامل حزب جمهوریخواه خلق ۲۱۱ کرسی را به دست آورند.